Kamus-ı Muhit - النياط maddesi

اَلنِّيَاطُ [en-niyâṯ] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Bedende yüreğe ıtlâk olunur, asılı olmakla; yukâlu: أَصَابَ نِيَاطَهُ أَيْ فُؤَادَهُ Baʹzılar dedi ki نِيَاطٌ [niyâṯ] yürek askısı olan kalın damara denir ki yürek onunla وَتِينٌ [vetîn] dedikleri yürek damarına asılmıştır; inkitâʹı mühliktir. Cemʹi أَنْوِطَةٌ [enviṯat] ve نُوطٌ [nûṯ] gelir nûn’un zammıyla; yukâlu: إِنْقَطَعَ نِيَاطُهُ وَهُوَ عِرْقٌ غَلِيظٌ نِيطَ بِهِ الْقَلْبُ إِلَى الْوَتِينِ Mü΄ellif burada teşvîş için bu terdîdi te΄hîr eylemiştir. Ve

نِيَاطٌ [niyâṯ] Arkanın iç yüzünde metn-i zahrın altında bir damara denir. Ve tavşan kısmına مُقَطَّعَةُ النِّيَاطِ [muḵaṯṯaʹatu’n-niyâṯ] dedikleri zikr olunan yürek damarı iʹtibârıyladır ki tutulup helâk olacağına tefe΄΄ül cihetiyledir. Ve baʹzılar مُقَطّعَةٌ lafzına ism-i fâʹil bünyesiyle îrâd eylemekle fart-ı sürʹatından kendi نِيَاطٌ [niyâṯ]ını yâhûd ensesine düşen tâzîlerin نِيَاطٌ [niyâṯ]ını pâreleyici demek olur. Ve

نِيَاطٌ [Niyâṯ] ʹAkreb burcunda iki kevkebe denir ki قَلْبُ الْعَقْرَبِ [Ḵalbu’l-ʹAḵreb] dedikleri kevkeb onların miyânındadır. Ve

نِيَاطُ الْمَفَازَةِ [niyâṯu’l-mefâzet] Beyâbânın buʹd-ı tarîkinden kinâyedir, gûyâ ki beyâbân-ı âhere muttasıl ve müteʹallik olmakla nihâyet bulmaz olur; yukâlu: أَعْيَانَا نِيَاطُ الْمَفَازَةِ أَيْ بُعْدُ طَرِيقِهَا كَأَنَّهَا نِيطَتْ بِمَفَازَةٍ أُخْرَى ve yukâlu: مَفَازَةٌ بَعِيدَةُ النِّيَاطِ أَيِ الْحَدِّ Ve

نِيَاطُ الْقَوْسِ وَالْقِرْبَةِ [niyâṯu’l-ḵavsi ve’l-ḵirbet] Her birinin kulplarına ıtlâk olunur. Ve mutlakan bir nesneye asılmış askıya denir.

Vankulu Lugatı - النياط maddesi

اَلنِّيَاطُ [en-niyâṯ] (nûn’un kesriyle) Sahrânın yolu baʹîd olmak, gûyâ ki sahrâ-ı âhara taʹâlluk edip lâ-yenkatıʹ olmuştur. Ve

نِيَاطٌ [niyâṯ] Şol damara dahi derler ki yüreğe taʹalluk etmeğin kaçan katʹ olunsa sâhibi helâk olur; ve yukâlu li’l-ernebi: “مُقَطَّعَةُ النِّيَاطِ” كَمَا قَالُوا “مُقَطَّعَةُ الْأَسْحَارِ” Yaʹnî tavşana “مُقَطَّعَةُ النِّيَاطِ” derler tefe΄΄ülen, nitekim “مُقَطَّعَةُ الْأَسْحَارِ” derler kezâlik tefe΄΄ülen. Ve أَسْحَارٌ [esḩâr] ciger maʹnâsınadır. Ve

نِيَاطٌ [niyâṯ] Kavs, ʹallâka-i kavsa dahi derler.