كَيْلُوسٌ [keylûs] Fi’l-asl matbûh ve menzûc maʹnâsınadır. Ve ıstılâh-ı etıbbâ΄da mʹideye vâsıl olan agdiyenin tabh-ı evvelinden ʹibârettir ki hazm-ı evvel taʹbîr olunur. Gerçi fi’l-hakîka hazm-ı evvelin ibtidâsı mazg hâlinde hâsıl olur, lâkin intihâsı miʹdede sûret bulur. Gıdâ bi-ʹaynihi keşkek sıfatında olur. Bu hazmın fazlası emʹâ tarîkinden makʹada vâsıl olup hârice mündefiʹ olur. Ve
كَيْمُوسٌ [keymûs] Tekrâr tabh ve nuzc maʹnâsınadır. Ve ıstılâh-ı etıbbâda gıdânın mertebe-i sâniyede kebidde tabh ve nuzc bulmasından ʹibârettir ki hazm-ı sânî taʹbîr olunur. Çünkü hazm-ı evvel ile hazm olunup كَيْلُوسٌ [keylûs] olan gıdânın latîfi miʹdeden masarika dedikleri damarlara girip mütecezzî olur. Ve masarika ince damarlardır ki bir tarafı nihâyet-i miʹdeye vâsıl ve taraf-ı âheri mukaʹʹara nâzil yaʹnî karaciğerin çukur tarafına muttasıl olur. Pes latîf keylûs masarikadan kebide vâṡıl olıcak kendide tekrâr tabh ve nuzc bulup bir hazm dahi olur ki bedel-i mâ-yetehallel bu olacaktır. Eczâ-yı vücûdiyye bundan ʹalâ-kadrihâ hisse-mend olurlar. İşte bu mertebede ahlât-ı erbaʹa mütemeyyiz ve mütekevvin olur. Pes mü΄ellifin Süryâniyyeye hamlinden başka hemân halt ile beyânı kâsırdır.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı