Kamus-ı Muhit - القعقعة maddesi

اَلْقَعْقَعَةُ [el-ḵaʹḵaʹat] (زَلْزَلَةٌ [zelzelet] vezninde) Silâh âvâzesini hikâyedir ki kığıştamak taʹbîr olunur; yukâlu: قَعْقَعَ السِّلاَحُ إِذَا صَاتَ ve tekûlu: سَمِعْتُ قَعْقَعَةَ سِلاَحِهِ أَيْ صَوْتَهُ Ve bir nesneyi şiddetle ekl eylemek hasebiyle dişler birbirine dokunup gıcırdamak maʹnâsınadır; yukâlu: تُسْمَعُ لِأَسْنَانِهِ قَعْقَعَةٌ أَيْ صَرِيفٌ لِشِدَّةِ وَقْعِهَا فِي الْأَكْلِ Ve gön ve meşin ve kâgıd makûlesi kuru ve pek nesneyi tahrîkle kığıştatmak maʹnâsınadır; ve minhu’l-meselu: “مَا يُقَعْقَعُ لَهُ بِالشِّنَانِ” Yaʹnî “Onun için kuru eski kırbalar ve deriler kığıştanmaz.” ʹArablar deveyi tehyîc için kuru tulum ve kırba makûlesini tahrîk ve tasvîtle tahvîf ederler. Mesel-i merkûm dilîr ve kaviyyü’l-kalb olmakla havâdis-i eyyâmda husûsan vâhî ve bî-esâs olan ʹavârızdan katʹâ müte΄essir ve mütehaddiş olmayan kimse hakkında darb olunur. Ve

قَعْقَعَةٌ [ḵaʹḵaʹat] Öküz kısmını قَعْ قَعْ diye tard eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: قَعْقَعَ الثَّوْرَ إِذَا طَرَدَهُ فَقَالَ قَعْ قَعْ Ve kumar oklarını kumar oyununda beri öte tahrîk eylemek maʹnâsınadır ki tasvîti müstelzimdir; yukâlu: قَعْقَعَ الْقِدَاحَ إِذَا أَجَالَهَا فِي الْمَيْسِرِ Ve bir semte doğru çekilip gitmek maʹnâsınadır; yukâlu: قَعْقَعَ فِي الْأَرْضِ إِذَا ذَهَبَ فِيهَا Ve raʹd ve kalkan makûlesinin savtından dahi hikâyedir. Ve

قَعْقَعَةُ الْعُمُدِ [ḵaʹḵaʹatu’l-ʹumud] İrtihâlden kinâyedir, ke-mâ se-yuzkeru.

Vankulu Lugatı - القعقعة maddesi

اَلْقَعْقَعَةُ [el-ḵaʹḵaʹat] (ʹalâ-vezni اَلزَّلْزَلَة [ez-zelzelet]) Silâhın savtın hikâyet etmek. Ve fi’l-meseli: “مَا يُقَعْقَعُ لِي بِالشِّنَانِ” Ve تَقَعْقُعُ الْعَمَدِ [teḵaʹḵuʹu’l-ʹamed] göçmek maʹnâsına gelir; yukâlu: تَقَعْقَعَتْ عُمُدُهُمْ إِذَا ارْتَحَلُوا Ve fi’l-meseli: “مَنْ يَجْتَمِعْ يَتَقَعْقَعْ عَمَدُهُ” كَمَا يُقَالُ “إِذَا تَمَّ أَمْرٌ بَدَا نَقْصُهُ” Ve شِنَانٌ [şinân] şîn’in kesriyle eski kırbaya derler, yaʹnî “Âlet-i harb olmayan mûcib-i mehâbet olmaz.” Ve

قَعْقَعَةٌ [ḵaʹḵaʹat] Gitmeğe dahi derler; yukâlu: قَعْقَعَ فِي الْأَرْضِ إِذَا ذَهَبَ