Kamus-ı Muhit - جناح maddesi

اَلْجَنَاحُ [el-cenâḩ] (cîm’in fethiyle) Kuşun kanadına denir. Ve insânın ellerine ıtlâk olunur. Cemʹi أَجْنِحَةٌ [ecniḩat] gelir ve أَجْنُحٌ [ecnuḩ] gelir, أَفْلُسٌ [eflus] vezninde. Kezâlik insânın bâzûlarına ve koltuklarına ıtlâk olunur. Ve bir nesnenin bir cânibine ıtlâk olunur. Meselâ derenin iki cânibine جَنَاحَيِ الْوَادِي ıtlâk olunur. Ve bir şey΄in nefs ve hakîkatine ıtlâk olunur; yukâlu: جَنَاحُ الشَّيْءِ أَيْ نَفْسُهُ Ve kanat şeklinde enli ve yassı dizilmiş inci dizisine denir ki âvîze ederler, ʹalâ-kavlin mutlakan nizâm-ı vâhid üzere dizilmiş diziye denir. Ve kenef ve himâye ve penâh maʹnâsına istiʹmâl olunur; yukâlu: فُلاَنٌ فِي جَنَاحِ فُلاَنٍ أَيْ فِي ذُرَاهُ وَكَنَفِهِ وَحِمَايَتِهِ Ve bir şey΄in semt ve nâhiyesine ıtlâk olunur. Ve bir nesnenin bir tâ΄ifesine ve bir bölüğüne ıtlâk olunur. Ve bunda cîm’in zammıyla da câ΄izdir. Ve pencereye ıtlâk olunur; yukâlu: أَشْرَعَ فُلاَنٌ جَنَاحًا إِلَى الطَّرِيقِ أي رَوْشَنًا وَمَنْظَرًا Ve

جَنَاحٌ [Cenâḩ] Ḩavferân b. Şerîk nâm kimsenin feresi ismidir. Kezâlik Benû Suleym cemâʹatinde bir feres ve Muḩammed b. Mesleme el-Enṡârî ve ʹUḵbe b. Ebî Muʹayṯ’ın feresleri adıdır. Ve bir recül ismidir. Ve

جَنَاحٌ [cenâḩ] Siyâh-çehre ʹavrete ıtlâk olunur. Ve ʹArablar, جَنَاحٌ [cenâḩ] kelimesini baʹzen kinâye ve istiʹâre vechiyle istiʹmâl ederler. Meselâ “Vatanlarından müfârakat edip gittiler” diyecek yerde رَكِبُوا جَنَاحَيِ الطَّائِرِ derler, فَارَقُوا أَوْطَانَهُمْ maʹnâsına. Ve bir kimse bir husûsta be-gâyet cidd ve saʹy ve ikdâm eylese رَكِبَ جَنَاحَيِ النَّعَامَةِ derler ve “Sefer irâdesindeyiz” diyecek yerde نَحْنُ عَلَى جَنَاحِ السَّفَرِ derler.