Kamus-ı Muhit - دخن maddesi

اَلدَّخَنُ [ed-deḣan] (fethateynle) Taʹâma tütün sinmekle taʹmı tütünsü olmak maʹnâsınadır; yukâlu: دَخِنَ الطَّعَامُ دَخَنًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا أَصَابَهُ دُخَانٌ فَأَخَذَ رِيحَهُ Ve bir kimse bed-hûy ve tîre-derûn olmak maʹnâsınadır; yukâlu: دَخِنَ خُلُقُهُ إِذَا سَاءَ وَخَبُثَ Ve bir nesnenin levni karamtık boz olmak maʹnâsınadır; yukâlu: دَخِنَ الشَّيْءُ إِذَا صَارَ أَدْخَنَ Ve

دَخَنٌ [deḣan] Derûnda olan hıkd ve kîneye ıtlâk olunur; yukâlu: بِهِ لِفُلَانٍ دَخَنٌ أَيْ حِقْدٌ Ve bed-hûyluğa ıtlâk olunur; yukâlu: بِهِ دَخَنٌ أَيْ سُوءُ الْخُلُقِ Ve tekûlu’l-ʹArab: “هُدْنَةٌ عَلَى دَخَنٍ” أَيْ سُكُونٌ لِعِلَّةٍ لَا لِصُلْحٍ Yaʹnî musâlaha sûretinde bir mütârekedir ki samîmi musâfât değildir ki baʹzı garaz ve ʹillet zımnında münʹakid olmuştur. Ve

دَخَنٌ [deḣan] Kılıcın namlusunda olan cevhere ıtlâk olunur, فِرِنْدُ السَّيْفِ [firindu’s-seyf] maʹnâsına. Ve ʹakl ve dîn ve hasebde olan tagayyüre ıtlâk olunur; yukâlu: فِي عَقْلِهِ أَوْ دِينِهِ أَوْ حَسَبِهِ دَخَنٌ أَيْ تَغَيُّرٌ Ve yanan âteş içre odun atmakla şuʹlesi tebâh olup tütmek maʹnâsınadır; yukâlu: دَخِنَتِ النَّارُ دَخَنًا مِنَ الْبَابِ الْمَزْبُورِ إِذَا أُلْقِيَ عَلَيْهَا حَطَبٌ فَأُفْسِدَتْ لِيَهِيجَ لَهَا دُخَانٌ Ve nebât yâhûd dâbbenin levni karamtık boz olmak maʹnâsınadır; yukâlu: دَخِنَ النَّبْتُ وَالدَّابَّةُ إِذَا صَارَتْ أَلْوَانُهُمَا كُدْرَةً فِي سَوَادٍ

Vankulu Lugatı - دخن maddesi

اَلدَّخَنُ [ed-deḣan] (fethateynle) Kezâlik دُخَانٌ [duḣân] maʹnâsınadır; ve minhu kavluhum: هُدْنَةٌ عَلَى دَخَنٍ Yaʹnî bu bir sükûndur ki gıll üzeredir, musâlaha ve musâfât üzere değildir. Ve

دَخَنٌ [deḣan] Kezâlik levn boz olup karaya mâ΄il olmağa dahi derler. Ve

دَخَنٌ [deḣan] Âteş fâsid olmağın tütmeğe dahi derler; yukâlu: دَخِنَتِ النَّارُ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا أَلْقَيْتَ عَلَيْهَا حَطَبًا وَأَفْسَدْتَهَا حَتَّى يَهِيجَ لِذَلِكَ دُخَانٌ Ve taʹâmı tütün çalmağa dahi derler; yukâlu: دَخِنَ الطَّبِيخُ إِذَا تَدَخَّنَتِ الْقِدْرُ