Vankulu Lugatı - علق القربة maddesi

اَلْعَلَقُ [el-ʹalaḵ] (fethateynle) Koyu kan, dem-i galîz maʹnâsına. Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] عَلَقَةٌ [ʹalaḵat]ın cemʹi dahi gelir, sülükler maʹnâsına. Ve

عَلَقُ الْقِرْبَةِ [ʹalaḵu’l-ḵirbet] Kırbadan sızan su yâhûd belâ, dâhiye maʹnâsına ki عَرَقُ الْقِرْبَةِ [ʹareḵu’l-ḵirbet]te lügattır; yukâlu: جَشِمْتُ إِلَيْكَ عَلَقَ الْقِرْبَةِ Ve

ذُوعَلَقٍ [Žû ʹAlaḵ] Bir dağın ismidir. Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] Kezâlik şol nesnedir ki ona kuyu bekresin asarlar. Ve cümle bekre âletine dahi derler; yukâlu: أَعِرْنِي عَلَقَكَ أَيْ أَدَاةَ بَكَرَتِكَ Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] Kezâlik hevâya derler, mahabbet maʹnâsına; yukâlu: “نَظْرَةٌ مِنْ ذِي عَلَقٍ” ve yukâlu: عَلِقَهَا وَعَلِقَ حُبُّهَا بِقَلْبِهِ أَيْ هَوِيَهَا Ve bir işe dolaşmağa dahi derler; yukâlu: عَلِقَ يَفْعَلُ كَذَا مِثْلُ طَفِقَ Yaʹnî bir nesneyi işlemeğe başladı. Baʹzılar eyitti: عَلِقَ يَفْعَلُ كَذَا [sözü] أَحَبَّهُ ve إِعْتَادَهُ maʹnâsınadır. Ve bir nesne bir nesneye bağlanmağa dahi derler;minhu kavluhum fi’l-meseli: “عَلِقَتْ مَعَالِقَهَا وَصَرَّ الْجُنْدُبُ” Ve bu meselin aslı budur ki bir kimse bir kuyuya varıp ipin o kuyunun ipine bağladıktan sonra zikr olunan kuyunun sâhibine varıp hakk-ı civâr daʹvâsın edicek kuyu sâhibi bâʹisin su΄âl ettikte benim ipim hâlâ senin ipine bağlıdır dedi.Kuyu sâhibi imtinâʹ edip ona o mevziʹden göçmesin emr ettikte eyitti: “عَلِقَتْ مَعَالِقَهَا وَصَرَّ الْجُنْدُبُ”Yaʹnî “Kuyunun âleti bağlandı ve havânın harâreti gâlib olup çekirge öttü, pes bu mevziʹden irtihâl bana muhâldir.” Ve ʹavret hâmile olmak maʹnâsına da gelir. Ve âhû tuzağa tutulmak maʹnâsına da gelir; yukâlu: عَلِقَ الظَّبْيُ فِي الْحِبَالَةِ Ve davarın ağzına sülük yapışmak maʹnâsına da gelir; yukâlu: عَلِقَتِ الدَّابَّةُ إِذَا شَرِبَتِ الْمَاءَ فَعَلِقَتْ بِهَا الْعَلَقَةُ Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] تَعَلُّقٌ [taʹalluḵ] maʹnâsına da gelir; yukâlu: عَلِقَ بِهِ عَلَقًا إِذَا تَعَلَّقَ بِهِ Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] Eşcârdan şol nesneye derler ki onu davar kût edinip onunla geçinir. Ve

عَلَقٌ [ʹalaḵ] Esbâba dolaşıp çeken nesneye dahi derler; yukâlu: أَصَابَ ثَوْبِي عَلَقٌ وَهُوَ مَا عَلِقَهُ فَجَذَبَهُ