Kamus-ı Muhit - الإل maddesi

اَلْإِلُّ [el-ill] (hemzenin kesriyle) ʹAhd ve peymân ve yemîn maʹnâsınadır; yukâlu: بَيْنَهُمَا إِلٌّ أَيْ عَهْدٌ وَحَلِفٌ Ve bir mevziʹ adıdır. Ve komşuluk, جَأْرٌ [ce΄r] maʹnâsınadır. Ve hısımlık, karâbet maʹnâsınadır; yukâlu: بَيْنَهُمَا إِلٌّ أَيْ جَأْرٌ وَكَذَا قَرَابَةٌ Ve ceyyid ve bihter olan asl ve maʹdene denir; yukâlu: هُوَ مِنْ إِلٍّ أَيْ أَصْلٍ جَيِّدٍ وَمَعْدِنٍ صَحِيحٍ Ve hıkd ve bugz ve ʹadâvet maʹnâsınadır; yukâlu: بِهِ إِلٌّ أَيْ حِقْدٌ وَعَدَاوَةٌ Ve tanrılık, rubûbiyyet maʹnâsınadır. Kâle’ş-şârih ve minhu hadîsu Laḵîṯ: “أُنْبِئُكَ بِمِثْلِ ذَلِكَ فِي إِلِّ اللهِ” أَيْ فِي رُبُوبِيَّتِهِ وَإِلَهِيَّتِهِ Ve

إِلٌّ [İll] Hudâ-yı müteʹâl’in ism-i şerîfidir. Ve her ism ki âhiri إِلٌّ [ill] ve إِيل [îl] ola, o ism ismullâha muzâftır, zîrâ إِلٌّ [ill] ve إيل [îl] esmâ-i Hudâ-yı müteʹâl’dir, lâkin Râġib, tefsîrinde bunu tazʹîf eylemiştir, ke-mâ se-yuzkeru; إِسْرَائِيلُ ve جَبْرَائِيلُ gibi. Ve

إِلٌّ [ill] Vahy-i rabbânî maʹnâsınadır ki taraf-ı rabbânîden enbiyâ-yı ʹizâma ilkâ olunan kelimedir. Ve zimmet ve emân ve zinhâr maʹnâsınadır. Ve musîbet deminde cezaʹ ve feryâda denir; ve minhu mâ-ruviye fi’l-hadîsi: “عَجِبَ رَبُّكُمْ مِنْ إِلِّكُمْ” فِيمَنْ رَوَاهُ بِالْكَسْرِ وَرِوَايَةُ الْفَتْحِ أَكْثَرُ أَيْ مِنْ جَزَعِكُمْ عِنْدَ الْمُصِيبَةِ وَيُرْوَى مِنْ أَزْلِكُمْ وَهُوَ أَشْبَهُ أَيْ مِنْ ضِيقِكِمْ وَشِدَّةِ قُنُوطِكُمْ

Vankulu Lugatı - الإل maddesi

اَلْإِلُّ [el-İll] (hemzenin kesriyle) Ḣudây taʹâlânın ismidir. Ve

إِلٌّ [ill] ʹAhde ve karâbete dahi derler.