اَلْفُحُولَةُ [el-fuḩûlet] (fâ’nın zammıyla) ve
اَلْفِحَالَةُ [el-fiḩâlet] ve
اَلْفِحْلَةُ [el-fiḩlet] (fâ’ların kesriyle) Erkeklik ve aygırlık maʹnâsınadır; yukâlu: هُوَ فَحْلٌ بَيِّنُ الْفُحُولَةِ وَالْفِحَالَةِ وَالْفِحْلَةِ أَيِ الذُّكُورَةِ Şârihin beyânına göre bunlar gerçi masdar olup lâkin bunlardan fiʹl mutasarrıf olmaz, pes ism yerinde müstaʹmel olurlar.
اَلْفِحَالَةُ [el-fiḩâlet] (kezâlik kesriyle) Cemʹi, جِمَالَةٌ [cimâlet] gibi. Ve ʹArab tâ΄ifesi Süheyl nâm yıldıza فَحْلٌ [faḩl] derler, devenin erkeğine teşbîh edip sâ΄ir yıldızlardan ırak durduğu için. Ve devenin erkeği dahi nâka sürüsüyle cimâʹ ettikten sonra onlardan ırak yerde durur. Ve ʹAlḵame nâm şâʹire dahi فَحْلٌ [Faḩl] derler, Ummu Cundeb’i tezevvüc ettiği için; İmru΄ulḵays, Ummu Cundeb’e talâk verdikte mezbûre ʹAlḵame’yi İmru΄ulḵays’ten şiʹrde tercîh ettiği için. Ve kezâlik فَحْلٌ [faḩl] dişilere erkek salıvermeğe dahi derler; tekûlu: فَحَلْتُ إِبِلِي إِذَا أَرْسَلْتَ فِيهَا فَحْلًا Ve
فَحْلٌ [faḩl] Hurmâ erkeğinin yaprağından kılınan hasîre dahi derler. Ve fi’l-hadîsi: “أَنَّهُ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ دَخَلَ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْأَنْصَارِ وَفِي نَاحِيَةِ الْبَيْتِ فَحْلٌ مِنْ تِلْكَ الْفُحُولِ فَأَمَرَ بِنَاحِيَةٍ مِنْهُ فَرُشَّتْ ثُمَّ صَلَّى عَلَيْهِ” Ve رَشٌّ [reşş] su saçmağa derler.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı