Kamus-ı Muhit - التخييل maddesi

اَلتَّخْيِيلُ [et-taḣyîl] (تَفْعِيلٌ [tefʹîl] vezninde) ve

اَلتَّخَيُّلُ [et-teḣayyul] (تَفَعُّلٌ [tefaʹʹul] vezninde ki zâhiren gayr-i kıyâs üzere تَفْعِيلٌ [tefʹîl]den masdar-ı sânî olarak mesmûʹdur ancak bu ziyâde tugyân-ı kalemden olmak aglebdir, zîrâ me΄hazların birinde yoktur) Bir adama sû΄-i zann eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: خَيَّلَ عَلَيْهِ تَخْيِيلًا وَتَخَيُّلًا إِذَا وَجَّهَ التُّهَمَةَ إِلَيْهِ Ve

تَخْيِيلٌ [taḣyîl] Bir adamın sîmâsından hayr ve kerem ve necâbet teferrüs ve izʹân eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: خَيَّلَ فِيهِ الْخَيْرَ إِذَا تَفَرَّسَهُ Ve sibâʹdan kurt kısmı görüp havf eylemek için deve yavrusunun yanına oyuk nasb eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: خَيَّلَ لِلنَّاقَةِ إِذَا وَضَعَ لِوَلَدِهَا خَيَالًا لِيَفْزَعَ مِنْهُ الذِّئْبُ Ve sehâb yağmur yağdırmağa yapınmak maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: خَيَّلَ السَّحَابُ إِذَا تَهَيَّأَتْ لِلْمَطَرِ Ve bir nesneden zarar endîşesiyle havf ve ihtirâz eylemek maʹnâsına müstaʹmeldir ki hayâllemek taʹbîr olunur; yukâlu: خَيَّلَ عَنِ الْقَوْمِ إِذَا كَعَّ عَنْهُمْ

Vankulu Lugatı - التخييل maddesi

اَلتَّخْيِيلُ [et-taḣyîl] (ʹalâ-vezni اَلتَّكْرِيم [et-tekrîm]) Deve yavrusu yanında insân şeklinde bir nesne peydâ kılmaktır, kurt onu görüp havf etsin diye; tekûlu: خَيَّلْتُ لِلنَّاقَةِ إِذَا وَضَعْتَ قُرْبَ وَلَدِهَا خَيَالًا لِيَفْزَعَ عَنْهُ الذِّئْبُ فَلَا يَقْرَبَهُ Ve

تَخْيِيلٌ [taḣyîl] Teşbîh maʹnâsına dahi gelir; yukâlu: فُلَانٌ يَمْضِي عَلَى الْمُخَيَّلِ أَيْ عَلَى مَا خَيَّلْتَ أَيْ شَبَّهْتَ يَعْنِي يَمْضِي عَلَى غَرَرٍ مِنْ غَيْرِ يَقِينٍ Ve

تَخْيِيلٌ [taḣyîl] Bir nesneyi hayâle ve vehme ilkâ etmeğe dahi derler; yukâlu: خُيِّلَ إِلَيْهِ أَنَّهُ كَذَا عَلَى مَا لَمْ يُسَمَّ فَاعِلُهُ مِنَ التَّخْيِيلِ وَالْوَهْمِ Ve

تَخْيِيلٌ [taḣyîl] Bir kimseye bir töhmet isnâd etmeğe dahi derler, Ebû Zeyd rivâyeti üzere; yukâlu: خَيَّلْتُ عَلَى الرَّجُلِ إِذَا وَجَّهْتَ التُّهْمَةَ إِلَيْهِ Ve

تَخْيِيلٌ [taḣyîl] Gök gürleyip şimşek şakıyıp bulutlar yağmura hâzır olmağa dahi derler; yukâlu: خَيَّلَتْ عَلَيْنَا السَّمَاءُ إِذَا رَعَدَتْ وَبَرَقَتْ وَتَهَيَّأَتْ لِلْمَطَرِ Ve kaçanki yağmur yağsa تَخَيُّلٌ [teḣayyul] ismi zâ΄il olur.