Kamus-ı Muhit - المنجنيق maddesi

اَلْمَنْجَنِيقُ [el-mencenîḵ] (mîm’in fethi ve kesriyle câ΄izdir) Selefte bir âlettir ki cenk hengâmında onunla taş atarlar idi, hâlen top onun bedelidir; مَنْجَنُوقٌ [mencenûḵ] dahi derler. Ve bunlar muʹarrebdir. Ve baʹzen Fârisî olan “men çi nîk” lafzından muʹarreb olmak üzere zikr olunur, مَا أَجْوَدَنِي maʹnâsına, “Ben ne ʹaceb iyi nesneyim” demektir ki hâsıl-ı maʹnâdır. Cemʹi مَنْجَنِيقَاتٌ [mencenîḵât] ve مَجَانِقُ [mecâniḵ] ve مَجَانِيقُ [mecânîḵ] gelir. Mü΄ellifin وَقَدْ تُذَكَّرُ فَارِسِيَّتُهَا ʹibâretinde وَقَدْ تُذَكَّرُ lafzı ذِكْرٌ den mechûl-i müstakbel olmak muhtemeldir ki فَارِسِيَّتُهَا lafzı nâ΄ib-i fâʹil olur. Ve bu aglebdir, zîrâ lâm’la مَنْجَلِيقٌ [mencelîḵ] dahi lügat olduğunu sebt eylemişti. Ve ʹindinde marzî olmamakla taklîl sîgasıyla mumarrazan zikr eyledi. Ve tezkîrden mechûl-i müstakbel olmak dahi muhtemeldir ki مَنْجَنِيقٌ [mencenîḵ] kelimesi mü΄ennes-i semâʹîdir, âlet te΄vîliyle ve kalîlen müzekker olur demektir ki bu dahi sahîhtir, ke-mâ se-yuzkeru. Pes Fârisî-i muʹarreb olduğuna göre hâl maʹlûmdur.

Vankulu Lugatı - المنجنيق maddesi

اَلْمَنْجَنِيقُ [el-mencenîḵ] (mîm’in fethi ve nûn’un sükûnu ve cîm’in fethi ve nûn’un kesri ile) Şol nesnedir ki onunla taş atarlar. Ve bu muʹarrebdir, aslı lisân-ı Fârisî üzere “men çi nîk”tir ki “ben ne hûb kimseyim” demek olur,مَا أَجْوَدَنِي maʹnâsına. Ve مَنْجَنِيقٌ [mencenîḵ] mü΄ennes-i semâ΄îdir. Ferrâ eyitti: Bunun takdîri مَنْفَعِيلٌ [menfaʹîl]dir, ʹArabların كُنَّا نُجْنَقُ مَرَّةً وَنُرْشَقُ أُخْرَى dediklerinden ötürü ki bu kelâm مَنْجَنِيقٌ [mencenîḵ]te olan mîm zâ΄ide olmasın verir. Ve نُجْبَقُ [nucbaḵu] مَنْجَنِيقٌ [mencenîḵ]atarız demektir. Ve رَشْقٌ [reşḵ] râ’nın fethi ve şîn’in sükûnuyla ok atmaktır.