Kamus-ı Muhit - بصيرة maddesi

اَلْبَصِيرَةُ [el-baṡîret] (سَفِينَةٌ [sefînet] vezninde) ʹAkîdetü’l-kalb maʹnâsınadır; ve minhu kavluhu taʹâlâ: ﴿أَدْعُوا إِلَى اللهِ عَلَى بَصِيرَةٍ﴾ أَيْ عَلَى مَعْرِفَةٍ وَتَحَقُّقٍ Kâle’ş-şârih ve minhu hadîsu ʹOšamp;mân radıyallâhu ʹanhu: “وَلَتَخْتَلِفُنَّ عَلَى بَصِيرَةٍ” أَيْ عَلَى مَعْرِفَةٍ مِنْ أَمْرِكُمْ وَيَقِينٍ Ve

بَصِيرَةٌ [baṡîret] Fıtnat ve firâset maʹnâsınadır ki kalb gözü küşâd olmakla dikkat-i nazar edip bir emrin zâhir ve bâtının ke-mâ yenbagî idrâk eder olmaktan ʹibârettir ve o nûr-ı ilâhîdir; yukâlu: لَهُ بَصِيرَةٌ صَادِقَةٌ أَيْ فَطْنَةٌ ve yukâlu: لَهُ فِرَاسَةٌ ذَاتُ بَصِيرَةٍ مُبَالَغَةً Ve

بَصِيرَةٌ [baṡîret] Beytin yaʹnî ʹArab haymesinin iki şukkası aralığındaki şukkaya ve aralığa denir ki içeri yâhûd taşra ondan görülür. Şehr hânelerinde iki bölüğünün aralığına meselâ hâriciyye ve dâhiliyye miyânında olan fâsılaya ıtlâk olunur. Ve

بَصِيرَةٌ [baṡîret] Huccet ve delîl ve burhâna ıtlâk olunur; tekûlu: هُوَ بَصِيرَتِي عَلَيْهِ أَيْ حُجَّتِي Kâle’ş-şârih kavluhu taʹâlâ ﴿بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ﴾ قَالَ الْأَخْفَشُ جَعَلَهُ هُوَ الْبَصِيرَةَ كَمَا تَقُولُ لِلرَّجُلِ أَنْتَ حُجَّةٌ عَلَى نَفْسِكَ Ve

بَصِيرَةٌ [baṡîret] Zahm-dâr olan şikâra kendisiyle istidlâl olanan kana ıtlâk olunur ki bir tarafa firâr eylese onunla izlenir. Ve bikr kızın baʹde’l-izâle bekâreti kanına ıtlâk olunur. Ve kalkana ve zırha ıtlâk olunur, lemeʹânlarıyla mubassir oldukları için. Ve medâr-ı ʹibret olan şey΄e ıtlâk olunur ki dikkat ve imʹânla ondan iʹtibâr olunur; tekûlu: أَمَا لَكَ بَصِيرَةٌ فِيهِ أَيْ عِبْرَةٌ تَعْتَبِرُ بِهَا Ve şehîd maʹnâsınadır ki şâhid ve güvâh demektir. Kâle’l-mü΄ellif fi’l-Baṡâ΄ir ve minhu kavluhu taʹâlâ: ﴿بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ﴾ أَيْ عَلَيْهِ مِنْ جَوَارِحِهِ بَصِيرَةٌ تُبْصِرُهُ وَتَشْهَدُ لَهُ وَعَلَيْهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَتَأْنِيثُ الْبَصِيرَةِ لِأَنَّ الْمُرَادَ بِالْإِنْسَانِ هُنَا جَوَارِحُهُ وَقِيلَ اَلْهَاءُ لِلْمُبَالَغَةِ