Kamus-ı Muhit - الإستعتاب maddesi

اَلْإِسْتِعْتَابُ [el-istiʹtâb] Bu dahi bir kimseyi kendiden râzî ve hoşnûd eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: إِسْتَعْتَبَهُ أَيْ أَعْطَاهُ الْعُتْبَى Ve münfaʹil olan mütekellim muhâtabdan kendisini irdâ ve hoşnûd eylemeği taleb eylemek maʹnâsına olmakla azdâddan olur; yukâlu: إِسْتَعْتَبَهُ أَيْ طَلَبَ إِلَيْهِ يَعْنِي إِلَى نَفْسِهِ الْعُتْبَى Ve tekûlu: إِسْتَعْتَبْتُهُ فَأَعْتَبَنِي أَيِ اسْتَرْضَيْتُهُ فَأَرْضَانِي Yaʹnî “Ben ondan kalbimin râzî ve hoşnûd eylemesini taleb ettim, o dahi vefka’t-taleb beni râzî eyledi.” Ve kavluhu taʹâlâ: ﴿وَإِنْ يَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِينَ﴾ أَيْ إِنْ يَسْتَقِيلُوا رَبَّهُمْ لَمْ يُقِلْهُمْ أَيْ لَمْ يَرُدَّهُمْ إِلَى الدُّنْيَا اَلْبَتَّةَ Yaʹnî “Fırka-i küffâr Hazret-i Cebbâr’dan ʹindlerinde marzî ve mahbûb olan ʹâlem-i dünyâya ircâʹ olunmalarını istidʹâ eyleseler vefka’l-istidʹâ ircâʹla Hak taʹlâ onları irzâ eylemez.” Kâle’l-Beyḋâvî ʹaleyhi’r-rahmet kavluhu taʹâlâ ﴿وَإِنْ يَسْتَعْتِبُوا﴾ أَيْ يَسْأَلُوا الْعُتْبَى وَهِيَ الرُّجُوعُ إِلَى مَا يُحِبُّونَ ﴿فَمَا هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِينَ﴾ أَيْ الْمُجَابِينَ إِلَيْهَا Ve nazîruhu kavluhu taʹâlâ hikâyeten: ﴿أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ مَحِيصٍ﴾ وَقُرِئَ “وَإِنْ يُسْتَعْتَبُوا” عَلَى الْمَجْهُولِ أَيْ إِنْ سَأَلُوا أَنْ يُرْضُوا رَبَّهُمْ فَمَا هُمْ فَاعِلُونَ لِفَوَاتِ الْمُكْنَةِ وَقَالَ عَبِيدُ عَمْرٍو “وَإِنْ يُسْتَعْتَبُوا” عَلَى الْمَجْهُولِ أَيْضًا أَيْ إِنْ أَقَالَهُمُ اللهُ وَرَدَّهُمْ إِلَى الدُّنْيَا لَمْ يَعْمَلُوا بِطَاعَتِهِ لِمَا سَبَقَ لَهُمْ فِي عِلْمِهِ مِنَ الشَّقَاءِ ﴿وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا﴾ Pes bu kırâ΄ate göre مِنَ الْمُعْتَبِينَ kavli ism-i fâʹil olur. Ve kâle’l-Beyḋavî eydan fî kavlihi taʹâlâ fî sûreti’l-Câsiyeti: ﴿وَلاَ هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ﴾ أَيْ يُطْلَبُ مِنْهُمْ أَنْ يُعْتِبُوا رَبَّهُمْ أَيْ أَنْ يُرْضُوهُ لِفَوَاتِ أَوَانِهِ Ve kâle’ş-şârih yukâlu: أَعْتَبَنِي فُلاَنٌ أَيْ تَرَكَ مَا كُنْتُ أَجِدُ عَلَيْهِ مِنْ أَجْلِهِ وَرَجَعَ إِلَى مَا أَرْضَانِي عَنْهُ بَعْدَ إِسْخَاطِهِ إِيَّايَ عَلَيْهِ

Vankulu Lugatı - الإستعتاب maddesi

اَلْإِسْتِعْتَابُ [el-istiʹtâb] (hemzenin kesri ve sîn’in sükûnuyla) Bi-maʹnâ اَلْإِعْتَابُ [el-iʹtâb]. Ve

إِسْتِعْتَابُ [istiʹtâb] Taleb-i إِعْتَابٌ [iʹtâb]a dahi ıtlâk olunur; tekûlu: إِسْتَعْتَبْتُهُ فَأَعْتَبَنِي أَيِ اسْتَرْضَيْتُهُ فَأَرْضَانِي