Kamus-ı Muhit - ساج maddesi

اَلسَّاجُ [es-sâc] (عَاجٌ [ʹâc] vezninde) Bir şecer adıdır. Miṡbâḩ’ın beyânına göre سَاجٌ [sâc] bir şecer-i ʹazîmdir ki menbiti Hindistân’dır, bilâd-ı âhere ondan meclûb olur. Müfredi سَاجَةٌ [sâcet] ve cemʹi سَاجَاتٌ [sâcât]tır. Ve Zemaḣşerî nakline göre سَاجٌ [sâc] bir siyâh şecer-i sengîndir ki Hindistân’dan meclûb olur. Cemʹi سِيجَانٌ [sîcân]dır, نَارٌ [nâr] ve نِيرَانٌ [nîrân] gibi. Ve baʹzılar abanosa şebîh bir siyâh ağaçtır, lâkin siyâhlığı abanos derecesinde değildir dediler. Ve yine Miṡbâḩآبِنُوسٌ [âbinûs]u şecer-i maʹrûftur, Hind’den celb olunur ve bu muʹarrebdir, ʹArabîde سَأْسَمٌ [se΄sem] denir جَعْفَرٌ [caʹfer] vezninde diye nakl eylemiştir. Ve müfredât-ı tıbbiyeden Tuḩfe sâhibi tamâm fark edip demiştir ki آبِنُوسٌ [âbinûs] abanis-i Yûnânîden muʹarrebdir, عُنَّابٌ [ʹunnâb] ağacına şebîh bir şecerdir, semeri üzüme şebîh ve sarı ve halâvetli ve yaprağı صَنَوْبَرٌ [ṡanevber] yaprağına müşâbih ve her dem tâze olur. Hindî nevʹinde beyâz çizgiler olur ve Ḩabeşî nevʹi siyâh ve katı ve düz olur ve bu muʹteberdir. Ve

سَاجٌ [sâc] Hindistân’da olur, çınar ağacına şebîh kırmızı ve siyâha mâ΄il ve katı ve kesîrü’l-varak râyihası hoş bir ağaçtır. Ehl-i Hind سَاكُوتَةٌ [sâkûtet] derler. Bu diyârda zâc ağacı diye meşhûr olan ağaç zann olunur, semeri فَوْفَلٌ [fevfel] kadar ve müstatîl olur. Ve baʹzı müfredâtta Hind çınarı ve baʹzılar Hind ardıcı derler diye mübeyyendir. Hülâsası abanostan başka bir şecerdir. Ve

سَاجٌ [sâc] Yeşil ʹalâ-kavlin siyâh taylesâna denir. Ve طَيْلَسَانٌ [ṯaylesân] başa ve omuza atılan ridâya denir ki hâlâ bizlerde şal bürünülmekle طَيْلَسَانٌ [ṯaylesân] ona dahi ıtlâk olunur. ʹArablar omuzlarından bellerine kadar büründükleri sevbe رِدَاءٌ [ridâ΄] ve başlarıyla omuzlarına büründüklerine طَيْلَسَانٌ [ṯaylesân] derler.