Kamus-ı Muhit - شفق maddesi

Şârih der ki asl شَفَقٌ [şefaḵ] şems gurûb ettikte nehârın ziyâsının leylin sevâdına ihtilâtından ʹibârettir. Lâkin İbn Ešamp;îr’in tahkîkine göre azdâddandır. قُرْءٌ [ḵur΄] lafzı gibi, şems gurûb ettikte ufkta zâhir olan humrete ve o humretten sonra ufk-ı garbîde peydâ olan beyâza ıtlâk olunur. Kavl-i sânîyi İmâm Ebû Ḩanîfe ve kavl-i evveli İmâm Şâfiʹî ve Muḩammed ve Ebû Yûsuf ahz eyledi. Ve Ebû Ḩanîfe kavl-i müteʹahhirinde humret olmasına tansîs eyledi. İntehâ. Ve

شَفَقٌ [şefaḵ] Kötü ve kemter şey΄e ıtlâk olunur; yukâlu: شَيْءٌ شَفَقٌ أَيْ رَدِيءٌ Ve gündüze ıtlâk olunur, nehâr maʹnâsına. Ve havf ve ihtirâz ve mihr ve merhamet maʹnâlarınadır. Bu iki maʹnâ müttehid olarak istiʹmâl olunur ki bir kimseye bir kerîhe hulûlünden havf ve hazer ederek onu esirgeyip mihr ve rikkat eylemekten ʹibârettir. Mülahhası havfa muhtelit ʹinâyettir, إِخْتِلاَطُ الضَّوْءِ بِسَوَادِ اللَّيْلِ maʹnâsındandır; شَفَقَةٌ [şefeḵat] dahi bu maʹnâyadır fetehâtla tekûlu: “لِي عَلَيْهِ شَفَقٌ وَشَفَقَةٌ أَيْ خَوْفٌ وَرَحْمَةٌ وَرِقَّةٌ” Ve gâh olur ki yalnız havf maʹnâsında ve yalnız mihr ve rikkat maʹnâsında istiʹmâl olunur; tekûlu: أَخَذَنِي مِنْهُ شَفَقٌ أَيْ خَوْفٌ وَلِي عَلَيْهِ شَفَقٌ وَشَفَقَةٌ أَيْ رَحْمَةٌ Ve

شَفَقٌ [şefaḵ] Nâhiye ve cânib maʹnâsına müstaʹmeldir; cemʹi أَشْفَاقٌ [eşfâḵ]tır. Ve masdar olur, pend ve nush eden kimse nasîhat verdiği adamın ıslâhı bâbında hırs ve ikdâm eylemek maʹnâsına; yukâlu: شَفِقَ النَّاصِحُ عَلَيْهِ شَفَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا حَرَصَ عَلَى إِصْلاَحِهِ وَهُوَ مُشْفِقٌ وَشَفِيقٌ Pes إِشْفَاقٌ [işfâḵ] dahi bu maʹnâya olmuş olur.

Vankulu Lugatı - شفق maddesi

اَلشَّفَقُ [eş-şefaḵ] (fethateynle) Güneş ziyâsının bakiyyesi ve humretidir,ibtidâ-i leylden yatsı namâzı vaktine karîb olunca. Ve Ḣalîl eyitti: شَفَقٌ [şefaḵ] gurûb-ı şemsten vâkiʹ olan humrettir, ʹişâ-i ahîre vaktine dek. Ve Ferrâ eyitti: Baʹzı ʹArabdan işittim ki عَلَيْهِ ثَوْبٌ كَأَنَّهُ الشَّفَقُ der idi, kırmızı giyen kimse hakkında. Ve

شَفَقٌ [şefaḵ] Bir nesnenin yaramazına dahi derler. Ve

شَفَقٌ [şefaḵ] Şefkate dahi derler.