Kamus-ı Muhit - بناء maddesi

اَلْبَنْيُ [el-beny] (bâ’nın fethi ve nûn’un sükûnuyla) ve

اَلْبِنَاءُ [el-binâ΄] (bâ’nın kesriyle) ve

اَلْبُنْيَانُ [el-bunyân] (bâ’nın zammıyla) ve

اَلْبِنْيَةُ [el-binyet] (bâ’nın kesriyle) ve

اَلْبِنَايَةُ [el-binâyet] (كِتَابَةٌ [kitâbet] vezninde) Yapı yapmak maʹnâsınadır; yukâlu: بَنَى الْبَيْتَ بَنْيًا وَبِنَاءً وَبُنْيَانًا وَبِنْيَةً وَبِنَايَةً مِنَ الْبَابِ الثَّانِي نَقِيضُ هَدَمَ Ve binâ΄ yapılmış yapıya denir; cemʹi أَبْنِيَةٌ [ebniyet] ve cemʹü’l-cemʹi أَبْنِيَاتٌ [ebniyât] gelir; yukâlu: بَنَى بِنَاءً حَسَنًا أَيْ مَبْنِيًّا Ve

بِنَاءُ الْكَلِمَةِ [binâ΄u’l-kelimet] Nahviyyûn ʹindinde binâ-i kelimenin âhiri lâ li-ʹâmil sükûn ve harekeden darb-ı vâhid yaʹnî hâlet-i vâhide üzere lâzım ve sâbit olmaktan ʹibârettir; mukâbiline إِعْرَابٌ [iʹrâb] ıtlâk olunur. Ve

بِنَاءٌ [binâ΄] Bir adama iyilik ve ihsân eylemek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: بَنَى الرَّجُلَ إِذَا اصْطَنَعَهُ Ve zevce ile zifâf eylemek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: بَنَى عَلَى أَهْلِهِ وَبِأَهْلِهِ إِذَا زَفَّهَا Şârih der ki ʹâdet-i ʹArab budur ki dâmâd ʹarûsa dâhil olacağı gece cibinlik tarzında bir serâ-perde kurulup onun içinde duhûl eder, bu münâsebetle zifâftan ve cimâʹdan kinâye ederler. Ve

بِنَاءٌ [binâ΄] Vücûdu semirip kuvvetlendirmek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: بَنَى الطَّعَامُ بَدَنَهُ أَيْ سَمَّنَهُ وَلَحْمَهُ أَنْبَتَهُ Ve yayın bağrı kirişe pek yakın muttasıl derecesinde olmak maʹnâsınadır; yukâlu: بَنَتِ الْقَوْسُ عَلَى وَتَرِهَا إِذَا لَصِقَتْ

Vankulu Lugatı - بناء maddesi

اَلْبِنَاءُ [el-binâ΄] (bâ’nın kesri ve elifin meddiyle) Kezâlik yapı yapmak; yukâlu: بَنَى فُلَانٌ بَيْتًا Ve

بِنَاءٌ [binâ΄] Bir kimse ehlinin üzerine dâhil olmağa dahi derler; tekûlu: بَنَى عَلَى أَهْلِهِ بِنَاءً مِنَ الْبَابِ الثَّانِي فِيهِمَا إِذَا رَفَعَهَا وَالْعَامَّةُ تَقُولُ بَنَى بِأَهْلِهِ وَهُوَ خَطَأٌ Ve bunun aslı budur ki ehline dâhil olan kimse duhûl gecesinde bir kubbe darb eder cibinlik gibi meselâ,ona binâ΄en her ehline dâhil olan kimseye بَانِي [bânî] derler.