Mü΄ellifin Baṡâ΄ir’de beyânına göre شَيْطَانٌ mâddesinde iki kavl vardır: Biri buʹd maʹnâsına olan شُطُونٌ [şutûn]dan me΄hûzdur, بَعِيدٌ عَنِ الْحَقِّ yâhûd بَعِيدٌ عَنِ الرَّحْمَةِ olduğu için ıtlâk olundu. Bu sûrette nûn’u asliyye olup vezni فَيْعَالٌ [feyʹâl] olur. Kavl-i sânî شَيْطٌ [şeyṯ] mâddesinden me΄hûzdur ki ihtirâk maʹnâsınadır. İblîs kuvvet-i nâriyyeden mahlûk olduğu için ıtlâk olundu. Bu sûrette vezni فَعْلَانُ [faʹlân] ve nûn’u zâ΄id olur. Ve bir kavl dahi vardır ki helâk maʹnâsına olan شَيْطٌ [şeyṯ]tan me΄hûzdur, niteki mü΄ellif mâddesinde işʹâr eyledi. İsm-i aslîsi ʹAzâzîl idi. Ve
شَيْطَانٌ [şeyṯân] Mutlakan azgın ʹutüvv ve temerrüd sâhibi şahsa denir, gerek ins ve gerek cinn olsun. Ve ʹinde’l-baʹz شَيْطَانٌ [şeyṯân] bir dâbbe yaʹnî bir cânver ismidir. Ve hayyeye denir; bir gûne hafîfetü’l-cism hayye olacaktır. Ve bir türlü dâg ve damga ismidir ki deve kısmının kalçası başından dikine uyluğu üzerinden sinire kadar basılır. Ve
شَيْطَانُ الطَّاقِ [şeyṯânu’ṯ-ṯâḵ] Bâb-ı ḵâf’ta zikr olundu. Ve
شَيْطَانُ الْفَلَا [şeyṯânu’l-felâ] (fâ-yı meftûha ile) Çöl şeytânı demektir ki murâd susuzluktur; yukâlu: أَخَذَهُ شَيْطَانُ الْفَلَا أَيِ الْعَطَشُ
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı