Kamus-ı Muhit - التسميت maddesi

اَلتَّسْمِيتُ [et-tesmît] (تَفْعِيلٌ [tefʹîl] vezninde) Bir nesne üzere Hazret-i Hak celle ve ʹalânın ism-i şerîfini yâd eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: سَمَّتَ عَلَى الطَّعَامِ إِذَا ذَكَرَ اسْمَ اللهِ تَعَالَى عَلَيْهِ İsm-i şerîfi onun üzerine zikr ile bereketlenip gûyâ ki aslâ naks târî olmayıp hey΄et-i ûlâsına ircâʹ için duʹâ eylemek olur. Ve

تَسْمِيتٌ [tesmît] Aksıran adama يَرْحَمُكَ اللهُ diye duʹâ eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: سَمَّتَ لِلْعَاطِسِ إِذَا دَعَا لَهُ فَقَالَ يَرْحَمُكَ اللهُ [Ve] عَاطِسٌ [ʹâṯis] عَطْسَةٌ [ʹaṯset] sebebiyle hey΄etinden münzaʹic olmakla gûyâ ki جَعَلَكَ اللهُ عَلَى سَمْتٍ حَسَنٍ sebkinde olur. Ve bunda şîn-i muʹceme ile de lügattir, belki ekserdir. Mütercim der ki Âdem-i ṡafiyy ʹalâ-nebiyyinâ ve ʹaleyhi’s-selâmu’l-vefiyy hazretlerinin dimâglarına rûhun vüsûlünde ʹatse-rîz olmakla اَلْحَمْدُ للهِ diye hamd eyledi. Hamdine mücâzât ve mukâbele için melâ΄ike ʹalâ-kavlin Hazret-i Mevlâ “يَرْحَمُكَ اللهُ يَا آدَمُ” buyurmakla ile’l-ân sünnet olmuştur. Ve o ʹatse li-hikmetin sudûr edip o hînde mesdûd ve münʹakid olan en ve oynak yerleri açılıp rûh lisâna bâlig olmakla hamd-ı ilâhî kılmıştır. Ve يَرْحَمُكَ اللهُ ʹunvânıyla mukâbele şâyeste-i rahmet idüğünü ve kendilerden zelle sudûr edeceğini telmîh olduğu kütüb-i tefâsîrde mastûrdur. Ve

تَسْمِيتٌ [tesmît] Tarîk-i müstakîme mülâzemet eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: سَمَّتَ فُلاَنٌ إِذَا لَزِمَ السَّمْتَ أَيِ الطَّرِيقَ الْمُسْتَقِيمَ

Vankulu Lugatı - التسميت maddesi

اَلتَّسْمِيتُ [et-tesmît] Hak taʹâlânın ism-i şerîfin bir şey΄ üzerine zikr etmek. Ve

تَسْمِيتُ الْعَاطِسِ [tesmîtu’l-ʹâṯis] Aksıran kimseye يَرْحَمُكَ اللهُ demektir. تَسْمِيتٌ [tesmît] sîn’le ve تَشْمِيتٌ [teşmît] şîn-i muʹceme ile lügattır. Šaʹleb eyitti: Muhtâr sîn’le olandır ki sîn’le olan kasd maʹnâsınadır. Ebû ʹUbeyd eyitti: Şîn’le istiʹmâl olunmak ʹArabların kelâmında aʹlâ ve ekserdir.