Kamus-ı Muhit - الربوبية maddesi

اَلرِّبَابَةُ [er-ribâbet] (râ’nın kesriyle) ve

اَلرُّبُوبِيَّةُ [er-rubûbiyyet] (râ’nın zammıyla) Rab ve perverdigâr maʹnâsından ismlerdir, besleyicilik maʹnâsına, kezâlik mâlikiyyet ve sâhibiyyet maʹnâlarına lâkin Râġıb’ın ve Esâs’ın beyânlarına göre رُبُوبِيَّةٌ [rubûbiyyet] Hak taʹâlâ’ya mahsûstur ve رِبَابَةٌ [ribâbet] gayrıda istiʹmâl olunur, tekûlu: وَاللهُ عَزَّ وَجَلَّ رَبُّ اْلأَرْبَابِ وَلَهُ الرُّبُوبِيَّةُ وَفُلاَنٌ رَبُّ الدَّارِ وَالْعَبْدِ بَيِّنُ الرِّبَابَةِ Ve رَبٌّ [rabb] kelimesi masdar olur, cemʹ eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ الشَّيْءَ رَبًّا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا جَمَعَهُ Ve artırmak ve ziyâde kılmak maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ النِّعْمَةَ أَيْ زَادَهَا Ve bir mekânda dâ΄imâ ikâmet eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ بِالْمَكَانِ إِذَا لَزِمَ وَأَقَامَ Ve ıslâh eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ اْلأَمْرَ أَيْ أَصْلَحَهُ Ve dühn ve ʹasîr makûlesini baʹzı hoş-bûy nesneler katmakla tatyîb eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ الدُّهْنَ إِذَا طَيَّبَهُ Ve bir nesneye mâlik olmak maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ الشَّيْءَ إِذَا مَلَكَهُ Ve tulumu baʹzı tılâlar ile terbiye ve ıslâh eylemek maʹnâsınadır, râyihasını izâle için; yukâlu: رَبَّ الزِّقَّ إِذَا رَبَّاهُ بِالرُّبِّ Ve bunda râ’nın zammıyla da lügattir. Ve çocuğu besleyip yetiştirmek maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّ الصَّبِيَّ إِذَا رَبَّاهُ حَتَّى أَدْرَكَ Ve bu maʹnâda bâb-ı râbiʹden dahi lügattir, tekûlu: رَبِبْتُهُ كَسَمِعْتُهُ Bâbını taʹyîn için idgâm olunmamıştır. Ve رَبٌّ [rabb] koyun kısmı doğurmak maʹnâsınadır; yukâlu: رَبَّتِ الشَّاةُ إِذَا وَضَعَتْ