اَلْإِحْتِيَالُ [el-iḩtiyâl] (إِفْتِعَالٌ [iftiʹâl] vezninde) Bu dahi bir nesne üzerinden yıl geçmek maʹnâsınadır; yukâlu: إِحْتَالَ الشَّيْءُ إِذَا أَتَى عَلَيْهِ حَوْلٌ Ve hîle eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: إِحْتَالَ فُلَانٌ إِذَا أَتَى بِالْحِيلَةِ Ke-mâ se-yuzkeru.
اَلْإِحْتِيَالُ [el-iḩtiyâl] (hemzenin ve tâ’nın kesriyle) Hîle kılmak. Ve
إِحْتِيَالٌ [iḩtiyâl] Havâleyi kabûl kılmağa dahi derler; yukâlu: إِحْتَالَ عَلَيْهِ بِالدَّيْنِ عَنِ الْحَوَالَةِ Ve bu maʹnâyı sâhib-i Maṡâdır’ın اَلْإِحْتِيَالُ [el-iḩtiyâl] havâle pezîreften dediği mü΄eyyid olmağın sâhib-i Terceme-i Muḣtâr’ın اَلْمُحْتَالُ [el-muḩtâl] hîle edici ve havâle edici dediği muhâlif olduğu zâhir olur. Ve bi’l-cümle مُحِيلٌ [muḩîl] medyun-ı evvel olur. Ve مُحْتَالٌ [muḩtâl] havâle kabûl eden tâlib-i deyn olur. Ve مُحْتَالٌ عَلَيْهِ [muḩtâlun ʹaleyh] medyûn-ı sânî olur ve مُحْتَالٌ بِهِ [muḩtâlun bihi] nefs-i deyn olur. Pes مُحِيلٌ [muḩîl]le مُحْتَالٌ [muḩtâl] رَاهِنٌ [râhin]le مُرْتَهِنٌ [murtehin] gibi olur. Neʹam Cevherî’nin إِحْتَالَ عَلَيْهِ بِالدَّيْنِ dediği kelâmın zâhiri bizim zikr ettiğimize muhâlif görünür, ammâ عَلَيْهِ kelimesi medyûn-ı sâniye nazar olunca kelâm tamâm olur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı